Akne (sivilce) nedir? Akne (sivilce) yüz, boyun, göğüs, sırt, omuz ve üst kollarda görülen, yağ kanallarını tutan bir hastalıktır. En sık ergenlik çağında görülmekle birlikte 20 ‘li yaşlarda ve hatta 40 ‘lı yaşlara kadar devam edebilir. Her zaman olmasa da akneli kişiler genellikle yağlı bir deriye sahiptir. Akne zamanla, ilerleyen yaşlarda iyileşebilir veya akneli dönem uzun sürebilir. Tedavi edilmeyen akneler skar denilen kalıcı, ciddi izler bırakabilir. Bu dönem içinde kişiye görüntü bozukluğu yaratarak can sıkar ve psikolojik olarak rahatsızlık verebilir. Bu yüzden bir dermatolog tarafından tedavi edilmesi uygundur. Akne (sivilce) nasıl oluşur? Hem erkek hem de kadınlarda bulunan erkeklik hormonları ergenlik çağında yükselir ve derideki yağ bezlerini uyarır ve genişletir. Bu yağ bezleri, aknenin en sık görüldüğü alanlarda (yüz, göğüs, sırt) bulunur. Yağ kanalları folikül olarak adlandırılan kıl içeren kanallarla da bağlantılıdır. Yağ bezleri sebum olarak adlandırılan yağlı bir madde üretir. Sebum, deri üzerine deri yüzeyine açılan kıl folikülleri vasıtasıyla boşalır. Bu kıl foliküllerinin ağızları por olarak adlandırılır. Sebum yani yağ, kıl folikül kanalındaki hücrelerin dökülmesi ile birlikte kanalda yapışkan bir hale gelir. Böylece por tıkanmış olur. Bakteriler foliküldeki yağ ve hücrelerle beslenerek çoğalırlar. Bu bakteriler kimyasal maddeler salgılayarak burada bir reaksiyon yaratırlar ve folikül duvarı parçalanır. Sebum, bakteriler ve hücreler deri içine dağılarak kızarıklık şişme ve iltihap akıntısına neden olur. Nadiren akneler hormonal dengesizliğe de bağlı olabilir. Akne (sivilce) ‘de nasıl bir temizlik yapılmalıdır? Cildin günlük bakımında yüz, günde iki kez temizleyici madde (sabun ya da jel) ve ılık su ile yıkanmalıdır. Süt tarzı temizleyiciler yağlı baza sahip olduklarından temizleyici olarak tercih edilmemelidir. Akneli ciltler veya yağlı ciltler temizleyici olarak su ile çıkan sabun ya da jel tarzında PH ‘ı 5,5 olan ürünleri tercih etmelidirler. Çok sık yıkama ve cildin aşırı ovulması akneyi alevlendirebilir. Düzenli şampuanla saç temizliği gereklidir. Eğer saç yağlı ise sık temizlemek önerilir. Akneli erkekler tıraş bıçağı ya da elektrikli tıraş makineleri kullanabilirler. Eğer tıraş bıçağı kullanılıyorsa tıraş öncesi sakal bölgesi su ve tıraş köpüğü ile yumuşatılmalıdır. Sivilceler koparılmadan yumuşak hareketlerle tıraş olunmalıdır. Akne (sivilce) kozmetikler nasıl kullanılır? Akneli kişiler göz makyajı, allık ve ruj rahatlıkla kullanabilirler. Yalnızca deri yüzeyine uygulanan fondöten ve pudranın uygun olması önemlidir. Eğer likid fondöten veya nemlendirici kullanıyorsanız yağsız ve su bazlı olması gereklidir. Seçtiğiniz ürünün üzerinde nonkomadojenik ve nonaknejenik ibaresi olması uygundur. Bu tür ürünler geceleri mutlaka temizlenmelidir. Akne (sivilce) iç hastalıklarıyla ilgisi var mıdır? Çoğu kez aknenin karaciğer hastalığına bağlı olduğu düşünülür. Günümüzde aknenin iç hastalığına bağlı olmadığını biliyoruz. Sadece hormonel bozukluklar ve kullanılan birtakım ilaçlar akneye neden olabilir. Kadınlarda böbrek üstü bezlerinin veya yumurtalıkların aşırı miktarda erkeklik hormonu (androjenler) üretmesi halinde aknelenme olabilir. Uzun süren, tedaviye yanıt vermeyen, saç dökülmesi ve tüylenmenin olduğu durumlarda dermatoloğunuz bu açıdan test isteyecektir. Hangi ilaçlar akne (sivilce) ‘yi artırabilir? Tedavi amacıyla kullanılan bazı ilaçlar (kortizon hormon ilaçları vb.) akneye neden olabilir veya çoğaltabilir. Dermatoloğunuz görüşme esnasında kullandığınız ilaçları sorgulayarak bu etkeni ortaya çıkaracaktır Stres akne (sivilce) ‘ye neden olabilir mi? Stres aknenin ana nedenlerinden değildir. Ancak stresli dönemlerde bazı hormonların açığa çıkması nedeni ile sivilcelerin ortaya çıkmasına veya artışa sebep olabilir. Güneşlenmenin ve solaryumun akne (sivilce) üzerine etkisi nedir? Güneşin ultraviyole ışınlarının kurutucu ve bakterileri azaltıcı rolü bilinmektedir. Bu nedenle güneşlenme genellikle akneleri azaltır. Ancak bu yanıltıcı bir durum da olabilir. Aşırı güneşlenme sonrasında deri kendini zararlı ultraviyole ışınlarından korumak için kalınlaşır. Önce azalan akneler, derinin kalınlaşıp gözeneklerin tıkanması sonucu daha da şiddetlenebilir. Solaryumda ultraviyole ışığı olup aynı etki mekanizmasına sahiptir. Günümüzde ultraviyolenin yaşlandırıcı ve deri kanseri yapıcı etkileri nedeniyle aşırı güneşlenmeyi tavsiye etmiyoruz. Yaz aylarında güneşten koruyucu kullanırken bu ürünün su bazlı ve yağ içermemesine özellikle dikkat edilmelidir. Sivilce çoğalmasına neden olabilir. Bazı akne (sivilce) hastalarında da tam tersi, yaz aylarında sivilce artışı olabilir. Bu durum terleme ile birlikte yağ salgının artmasının artışından kaynaklanmaktadır. Akne (sivilce) tedavisinde sürme ilaçlar nasıl kullanılır? Yüzünüzü hafif bir temizleyici jel ile günde iki kez yıkayınız. Akne (Sivilce) ürünlerini sadece Akne (Sivilce) üzerlerine nokta halinde değil, tüm etkilenen alanlara yayarak uygulayın. Akne (sivilce) tedavisi sırasında ciltteki değişiklikler nelerdir? Akne (Sivilce) tedavi ilaçları, ilk 2-4 hafta kuruluk yaratabilir. Sivilceler artabilir. Zamanla cilt bu reaksiyonları göstermez. Akne (sivilce) tedavisinde nelere dikkat edilmelidir? Akne (Sivilce) tedavileri cildi inceltir ve hassaslaştırır. Bu nedenle Akne (Sivilce) tedavilerinde güneş lekesi oluşma riski artar. Bu nedenle, sabahları sivilceli ciltlere uygun, yağsız, en az 30 faktörlü güneşten koruyucu kullanılmalıdır. Güneşten koruyucular aynı zamanda cildi nemlendirerek cilt tahrişini engeller. Akne (Sivilce) ilaçlarının neden olduğu kuruluk ve tahrişi azaltmak için, akşamları cilt temizliğinden sonra yağsız bir nemlendirici kullanılmalıdır. Akne (sivilce) tedavisinde neler kullanmamalıyım? Yağlı kozmetikler, yağlı fondoten, yağlı krem ve yağlı güneşten koruyucular kullanılmamalıdır. Akne (sivilce) tedavisinde iyileşmeler ne zaman görülür? İyileşme 2-4 ay arasında ortaya çıkar. Şiddetli tahrişlerde tedavi bırakılmalı, doktorunuzla görüşülmelidir.